Ảnh minh họa: La bàn để xem phong thủy
Phong thủy (chữ Hán: 風水) là một học thuyết có nguồn gốc từ Trung Quốc cổ đại, nghiên cứu tác động của hướng gió, hướng khí, mạch nước đến cuộc sống hạnh phúc của con người. Từ "phong" có nghĩa là "gió" và "thủy" có nghĩa là "nước". Phong thủy không chỉ là một yếu tố đơn lẻ mà là sự kết hợp của nhiều yếu tố như địa hình xung quanh ngôi nhà, hướng gió, dòng nước, cũng như bố cục không gian xây dựng. Phong thủy liên quan đến sức khỏe, may mắn, thịnh vượng và sự tương thôn của con người.
Theo sách "Táng thư", "Khí gặp gió tán, gặp nước ngăn thì dừng". Đó là lý do tại sao nó được gọi là "phong thủy". Hai chữ "phong thủy" cũng chỉ phương pháp tìm kiếm và lựa chọn một nơi để sống hoặc mai táng để mang lại sự giàu có, phúc thọ và bình an. Phong thủy dựa trên các nguyên lý dịch lý, thuyết âm dương và ngũ hành.
Phong thủy là một trong Năm ngũ thuật của Siêu hình học Trung Quốc, được coi là một hình thức nhìn tướng thông qua các công thức và phép tính. Nó nghiên cứu về kiến trúc dựa trên sự liên kết giữa vũ trụ, trái đất và con người, được gọi là "khí". Trong lịch sử, phong thủy đã được áp dụng rộng rãi để xác định hướng xây dựng các công trình như lăng mộ, nhà ở và đền thờ, theo một cách có ý nghĩa tâm linh. Tuỳ thuộc vào phong cách phong thủy cụ thể, vị trí tốt có thể được xác định thông qua việc tham khảo các đặc điểm địa phương như vùng nước, các vì sao hoặc cả la bàn.
Địa lý phong thủy
Ảnh minh họa: Một tòa nhà cao tầng ở Hong Kong với một lỗ trống vận dụng phong thủy.
Hai chữ "địa lý" là danh từ áp dụng chung cho hai môn:
- Địa mạch: Là môn địa lý phong thủy thuộc về địa linh, dùng để đặt mồ mả và nhà cửa; tức thuộc về tinh thần.
- Địa dư: Là môn địa lý điền thổ, thuộc về địa lợi; tức thuộc về vấn đề vật chất.
Âm trạch và Dương trạch
Phong thủy chia làm hai lĩnh vực:
- Âm trạch: Là vùng đất dùng để chôn người chết, còn gọi là mồ mả. Phong thủy cho rằng, nếu người chết được chôn vào một vùng đất tốt về phong thủy, thì sẽ truyền được phúc đức cho con cháu đời sau.
- Dương trạch: Là vùng đất được dùng vào mục đích làm nhà cửa, đình, chùa, miếu mạo, thôn xóm, làng mạc, thị trấn, thành phố. Dương trạch phải hài hòa với thiên nhiên, có môi trường tốt đẹp, làm cho con người thấy vui tươi, mạnh khỏe và hạnh phúc. Dương trạch tốt tức là môi trường tốt.
Người xưa đã tin rằng số mệnh của một con người không chỉ phụ thuộc vào bản thân người đó mà còn chịu ảnh hưởng của âm phần và dương phần, cho nên có câu "Nhất mộ, nhì phòng, tam bát tự". Phong thủy có vai trò quan trọng trong cuộc sống. Tuy nhiên, nó chỉ hỗ trợ và cải thiện mà không thể thay đổi hoàn toàn số mệnh. Nó là một yếu tố quan trọng trong thành công hoặc thất bại. Nếu phong thủy tốt, nó sẽ giúp giảm thiểu tai hoạ trong khi gặp vận xấu và gia tăng thành công và may mắn trong khi gặp vận tốt.
Đối với dương trạch, tức phong thủy của nhà ở, có rất nhiều yếu tố cần xem xét như huyệt vị, cấu trúc nhà, hướng nhà, nội thất... Cần phải xem xét tất cả các yếu tố này để tạo thành một phong thủy tốt cho ngôi nhà.
Các phái phong thủy
Có hai phái phong thủy chính:
Phái Hình thế
Phái Hình thế hay còn gọi là Loan Đầu (Hình Thể) tập trung vào hình thế và bố cục. Phái này chú trọng khám phá nơi khởi đầu và kết thúc, sự tập trung của sơn mạch và thủy lưu. Nó liên quan đến việc tìm kiếm hình dáng và hướng bối của long hổ triều ứng để định vị huyệt vị và tạo "Địa Lý Ngũ Quyết". Phái này đã được khởi xướng bởi Dương Quân Tùng và phát triển thông qua các thế hệ sau đó.
Phái Lý pháp
Phái Lý pháp, hay còn gọi là Lý khí hoặc Phúc Kiến, tập trung vào hệ thống lý luận phong thủy. Phái này đã xuất hiện từ thời Mân Trung và thịnh hành trong thời gian của Vương Cấp. Phái này sử dụng la bàn như công cụ chính, sử dụng các nguyên tắc âm dương, ngũ hành, bát quái, cửu tinh và Hà Lạc để tính toán. Nó tập trung vào việc phân biệt âm sơn âm hướng và dương sơn dương hướng, nhằm xác định quan hệ sinh khắc và phán đoán cát hung. Phái này chú trọng vào việc tìm hiểu nguyên lý trạch pháp và thường sử dụng các phương pháp trừu tượng để phán đoán, không quan tâm nhiều đến hình dáng cụ thể của nhà, đất, sông núi.
Sơ lược lịch sử phát triển của phong thủy
Phong thủy đã có từ rất sớm, trùng với sự ra đời của loài người. Ngay từ thời kỳ thượng cổ, con người đã chú ý đến tác động của hoàn cảnh tự nhiên đến nơi cư trú, vì vậy họ đã chọn những vị trí sống phù hợp. Phong thủy hình thành từ những kinh nghiệm cư trú tích lũy từ đời này qua đời khác.
Trong quá trình lịch sử, các triều đại đã có những học giả kế tục và phát triển thuật phong thủy. Mỗi trường phái có phương pháp lý luận và ứng dụng riêng, dựa trên các nguyên lý và suy luận khác nhau. Tuy nhiên, phong thủy vẫn còn nhiều điểm mơ hồ và chưa được thống nhất hoàn toàn.
Ngày nay, trong cả Phương Tây và Phương Đông, người ta vẫn phải chọn vị trí phù hợp với môi trường địa lý xung quanh để xây dựng ngôi nhà. Dù theo một lối kiến trúc nào, phong thủy vẫn là một yếu tố thực tế và gần gũi trong cuộc sống con người.
Trạch quẻ (mệnh) tương ứng với năm sinh
Đối với từng năm sinh và giới tính, ta có thể tra cứu Trạch Quẻ để xác định 4 hướng tốt và 4 hướng xấu. Từ đó, ta có thể tìm ra hướng cửa chính, bếp, bàn thờ và giường ngủ.
Đọc thêm
- "Phong Thủy Vườn Cảnh" - Nhà Xuất Bản Trẻ - 2007.
- "Cổ Học Phương Đông Trong Nghệ thuật Kiến Trúc" - Nhà Xuất Bản Lao động - 2006.
- "Thiết Kế Nhà Ở và Cơ Sở Kinh doanh theo Nguyên Tắc Dịch Lý Phương Đông" - Nhà Xuất Bản Trẻ - 2005 của tác giả Lương Trọng Nhàn.
- "Phong Thủy Toàn Tập - Một Cái Nhìn Toàn Cảnh Về Sinh Thái Học Phương Đông" - Nhà Xuất Bản Hải Phòng - 2012 của tác giả Lương Trọng Nhàn.
Tham Khảo: Link
