GSTS Nguyễn Xuân Kính
Giới thiệu
Bạn có biết rằng truyện thơ các dân tộc thiểu số là một thể loại văn học phong phú với những tác phẩm tự sự được kể, hát, ngâm và đọc? Những tác phẩm này thường thể hiện cuộc sống và thân phận của con người. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá quá trình sưu tầm và công bố truyện thơ của các dân tộc thiểu số theo từng thập kỷ.
Quá trình sưu tầm, công bố truyện thơ các dân tộc thiểu số
Lịch sử công bố truyện thơ dân gian các dân tộc thiểu số ở Việt Nam bắt đầu vào nửa cuối những năm 50 của thế kỉ XX. Tác phẩm đầu tiên được công bố là truyện thơ "Thái Xống chụ xon xao" (Tiễn dặn người yêu). Bản dịch của truyện thơ này do Điêu Chính Ngâu thực hiện và được xuất bản ở Hà Nội vào năm 1957. Năm sau đó, tác phẩm này được Sở Văn hoá Khu tự trị Thái Mèo xuất bản. Đây là lần đầu tiên truyện thơ của dân tộc Thái được đến với bạn đọc trong cả nước.
Năm 1960, Hà Hem, Lò Văn Cậy, Mạc Phi khảo đính và biên soạn bản "Xống chụ son sao" (tiếng Thái), được gọi tắt là bản 1960. Bản này có dung lượng dài hơn các bản tiếng Việt đã công bố trước đó và được công bố năm 1961. Trong bản dịch này, nhà văn Mạc Phi đã thực hiện công việc khảo dị và chú thích kĩ lưỡng và cẩn thận. Cùng năm 1961, Ty Văn hoá Cao Bằng xuất bản truyện thơ "Nam Kim - Thị Đan" (truyện thơ Tày) do Vũ Khoanh sưu tầm và Hoàng Hưng hiệu đính.
Năm 1962, Nhà xuất bản Văn hoá công bố tập "Văn học thiểu số" trong bộ Hợp tuyển thơ văn Việt Nam. Tập này bao gồm nhiều bản dịch tiếng Việt của truyện thơ các dân tộc thiểu số như Thái, Tày, Mường. Trong tập sách này, các tác phẩm đã được khám phá và công bố trước đó như "Xống chụ xon xao" và "Nam Kim - Thị Đan" tiếp tục được đề cập.
Kết luận
Qua những nỗ lực sưu tầm và công bố, truyện thơ các dân tộc thiểu số đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn học Việt Nam. Qua từng thập kỷ, người ta đã khám phá và giới thiệu những tác phẩm mới, để kế thừa và bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số. Việc tiếp cận và tìm hiểu về những tác phẩm này không chỉ giúp chúng ta hiểu sâu hơn về đa dạng văn hóa của Việt Nam, mà còn tạo ra một nền tảng cho sự phát triển và lan truyền của văn hóa dân tộc.
