Phải chăng chúng ta đang thiếu sót trong việc giáo dục giới tính cho trẻ em? Để làm sáng tỏ vấn đề này, VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với Thạc sĩ tâm lý Vũ Thu Hà, từ Viện nghiên cứu đào tạo và can thiệp tâm lý Việt Nam.
Đánh thức ý thức về giáo dục giới tính cho trẻ em
Chưa có sự quan tâm đúng mực đối với giới tính và giáo dục giới tính cho trẻ em. Khi internet và thông tin trở nên phổ biến, trẻ em thường trao đổi thông tin qua mạng xã hội và tự tìm hiểu về cơ thể, sự trưởng thành và cảm xúc của bản thân. Tuy nhiên, kiến thức đó không phải lúc nào cũng đáng tin cậy.
Tôi tin rằng không phải ai cũng muốn có quan hệ tình dục, nhưng trẻ em thường bị áp đặt và làm theo. Ở độ tuổi này, không dễ dàng đưa ra nhận định đúng hay sai, vì khi nhìn thấy bạn bè làm, chúng ta thường làm theo mà không biết đến hậu quả.
Nhu cầu tư vấn tâm lý cho học sinh cũng có, nhưng chỉ diễn ra với những bạn trẻ thẳng thắn và thoải mái chia sẻ.
Ảnh minh họa: Sức khỏe và Đời sống
Hệ lụy của việc tự tìm hiểu giới tính qua mạng xã hội
Hiện nay, không ít trẻ em tự tìm hiểu về giới tính, tình dục qua mạng xã hội hoặc từ bạn bè. Hành vi này có thể dẫn tới những hệ lụy nghiêm trọng, theo chuyên gia Vũ Thu Hà.
Khi làm việc trong trường, tôi từng gặp những trường hợp nam học sinh tự thủ dâm hoặc quan hệ tình dục sớm mà lo lắng vì không hiểu về sức khỏe sinh sản ở tuổi vị thành niên. Nhưng hệ lụy nặng nề hơn đối với nam giới là mang thai sớm. Nếu giấu diếm việc mang thai và sinh con, khả năng chăm sóc và nuôi dưỡng đứa trẻ là không đủ. Còn nếu phá thai, nguy cơ ảnh hưởng tới bộ phận sinh dục rất cao, hoặc phá thai nhiều lần sẽ không có khả năng có con.
Đối với cả nam và nữ, nếu quan hệ tình dục không an toàn, có thể bị viêm nhiễm đường sinh dục. Có những học sinh quan hệ nhiều mà không biết, và ở lớp 7, 8, có những trường hợp mắc giang mai và bệnh lậu. Tại độ tuổi này, chúng ta quá trẻ để hiểu về các bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc những cơ sở để giải quyết vấn đề này.
Nhiều khi chúng ta chịu đựng và không thể nói ra vấn đề, vì ở tuổi này tri thức chưa đủ chín chắn. Đến khi sự việc xảy ra và không thể cứu vãn, lúc đó người lớn mới biết. Những ám ảnh đó sẽ đi cùng chúng ta suốt đời.
Những điều cần lưu ý để giáo dục giới tính hiệu quả
Theo chuyên gia, để việc giáo dục giới tính thực sự hiệu quả, các bậc phụ huynh và nhà trường cần quan tâm và thực hiện những điều sau:
-
Truyền đạt và chia sẻ với con cái. Mặc dù đây là một chủ đề khó, ngay cả bố mẹ cũng cảm thấy xấu hổ. Quan trọng là vượt qua khó khăn đó, phát triển kỹ năng trao đổi và giao tiếp với con cái. Khi được trao đổi từ sớm, trẻ em sẽ biết phản ứng như thế nào trong từng tình huống cụ thể.
-
Dạy con về hành động được phép và không được phép. Ví dụ như yêu mến một ai đó, quan tâm và khuyến khích học tập là điều tốt. Nhưng nếu tập trung vào thỏa mãn nhu cầu cá nhân mà không quan tâm đến người khác, thì hoàn toàn không đúng.
-
Tạo ra những hoạt động giáo dục về sức khỏe sinh sản vị thành niên trong nhà trường. Có thể tổ chức buổi truyền thông về sức khỏe sinh sản, mời giáo viên và chuyên gia thảo luận về vấn đề này trong các hoạt động lớp. Đồng thời, có thể tổ chức cuộc thi hoặc có phòng tâm lý học đường.
-
Phòng tâm lý học đường là nơi học sinh có thể chia sẻ câu chuyện và được giáo viên lắng nghe, hỗ trợ để hiểu về sức khỏe sinh sản. Những hoạt động như vậy sẽ giúp học sinh hiểu biết vấn đề, hiểu được bản thân và phát triển theo hướng đúng.
Việc giáo dục giới tính là một việc không chỉ dừng lại ở việc cấm hay cho phép, mà còn là giải thích và hiểu rõ bản chất của mối quan hệ tình cảm.
