Phèn chua là gì? Một hợp chất vô cơ hay là hợp chất hữu cơ? Những tính chất và công dụng của phèn chua ra sao? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về phèn chua, công thức hoá học của nó, tính chất và cách kết hợp phèn chua để chữa bệnh.
Phèn chua là gì?
Phèn chua, còn được gọi là kali alum, là một loại muối có tinh thể không đều, màu trắng hoặc không màu. Muối này tan trong nước nhưng không tan trong cồn, và là một loại muối sulfat kép của kali và nhôm. Phèn chua còn có tên gọi khác như phèn nhôm, vũ nát, vũ trạch, nát thạch, mã xĩ phàn, bạch phàn, tất phàn, sinh phàn, trấn phong thạch, khô phàn, minh phàn,...
Phèn chua là gì
Công thức hoá học của phèn chua
Công thức hoá học của phèn chua là KAl(SO4)2. Thông thường, phèn chua được tìm thấy dưới dạng tinh thể khi có 24 phân tử nước: KAl(SO4)2·12H2O hoặc K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O.
Công thức hoá học phèn chua
Tính chất của phèn chua
Phèn chua tồn tại dưới dạng tinh thể nhỏ, không đều, không màu hoặc màu trắng, và có vị chát, chua. Nhiệt độ nóng chảy của phèn chua là khoảng 92-93 độ C và nhiệt độ sôi là khoảng 200 độ C. Phèn chua không độc hại vì chỉ chứa khoảng 10% nhôm, mức này không gây hại cho sức khoẻ con người.
Lưu ý khi sử dụng phèn chua
Công dụng của phèn chua
Phèn chua có nhiều công dụng trong công nghiệp và y học. Trong công nghiệp, phèn chua được sử dụng để lọc nước, làm giấy không nhoè mực và làm chất cắn màu trong dệt. Trong y học, phèn chua được sử dụng để giải độc, sát trùng ngoài da, trị các bệnh về dạ dày, và chữa hôi nách. Ngoài ra, phèn chua còn có ứng dụng trong thực phẩm như làm tăng độ trắng và giòn cho thực phẩm, làm trứng tươi lâu hơn, khử mùi hôi của lòng lợn, và làm bột nở trong bánh nướng.
Công dụng của phèn chua
Giá phèn chua
Phèn chua có giá khá rẻ và có thể mua ở bất kỳ cửa hàng tạp hóa hoặc chợ nào vì nó rất phổ biến. Thông thường, 100 gram phèn chua có giá từ 20.000 đến 50.000 đồng tùy vào mục đích sử dụng.
Lưu ý khi sử dụng phèn chua
Khi sử dụng phèn chua, cần tuân theo quy định về mức tối đa được phép sử dụng để đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Phèn chua chứa nhôm và có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe nếu được sử dụng quá mức. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, các tổ chức an toàn châu Âu và tổ chức y tế thế giới đã siết chặt lượng nhôm được phép sử dụng trong thực phẩm, với mức dung nạp tối đa là 1mg/kg hàng tuần.
Lưu ý khi sử dụng phèn chua
Cách kết hợp phèn chua để chữa bệnh
Phèn chua có thể được kết hợp với một số thành phần khác để chữa bệnh. Dưới đây là một số cách kết hợp phèn chua để chữa trị một số bệnh thông thường:
1. Trị mùi cơ thể
Dùng bột phèn chua đã được tán nhỏ và xát lên vùng nách sau khi đã lau khô. Mỗi ngày dùng một lần.
2. Chữa nước ăn chân
Ngâm chân trong nước phèn chua trong chậu, sau đó lau khô chân.
3. Chữa hắc lào
Kết hợp bột phèn chua và hàn the nung với tỉ lệ 4 phần phèn chua và 1 phần hàn the nung, sau đó tán nhỏ và trộn đều. Dùng nước lá trầu không chấm lên vùng da bị tổn thương sau khi đã rửa sạch, sau đó rắc hỗn hợp bột đã trộn lên. Sử dụng 2 lần mỗi ngày cho đến khi triệu chứng bệnh đã biến mất.
4. Chữa cao huyết áp
Trộn đều một lượng phèn chua và uất kim bằng nhau (đã tán mịn) sau đó vo viên lại như thuốc. Sử dụng 3 lần mỗi ngày, một lần dùng khoảng 6g trong vòng khoảng 20 ngày cho 1 liệu trình.
5. Chữa viêm tai giữa mãn tính
Nhỏ nước phèn chua vào tai mỗi ngày một lần.
6. Chữa sốt rét
- Uống khoảng 2g phèn chua mỗi sáng trước khi ăn sáng.
- Hoặc dùng 120g bột đậu xanh và khoảng 60g phèn chua nghiền thành bột. Cho hỗn hợp này vào bột gạo đã khuấy và vo viên bằng hạt tiêu. Uống 20 viên với nước sôi để nguội trước khi lên cơn sốt khoảng 1 giờ.
7. Hỗ trợ chữa bệnh viêm âm đạo, khí hư bạch đới
- Lấy 3 lá trầu không rửa sạch, đun với 0,5 lít nước sôi, khi gần nguội thì cho 4g phèn chua vào khuấy tan.
- Hoặc kết hợp phèn chua và xà sáng tử với lượng bằng nhau, tán nhỏ và sắc thành nước. Trước khi đi ngủ, dùng hỗn hợp nước thuốc trên rửa vùng âm đạo bị viêm nhiễm.
Đây chỉ là một số cách kết hợp phèn chua để chữa trị một số bệnh thông thường. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng bệnh nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng phèn chua để chữa bệnh.
Một số cách kết hợp phèn chua để chữa bệnh
Công dụng của phèn chua theo Đông y và một số bài thuốc chữa bệnh từ phèn chua
- Tính vị: Chua chát, tính ẩm
- Quy kinh y: Quy vào kinh tỳ
- Công năng - chủ trị: Phèn chua có công năng sát trùng, chỉ huyết, khử đàm và táo thấp. Chủ trị làm mửa manh nhiệt đàm, chảy máu, ghẻ ngứa, mụn nhọt, điện giải phát cuồng, thấp nhiệt hoàng đản, tả lỵ,...
Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ phèn chua:
Chữa chàm lở và chốc đầu
- Chuẩn bị: Tùng hương 200g, mỡ lợn mới 500g và minh phàn 1500g.
- Thực hiện: Cho mỡ lợn và tùng hương vào nồi, đun cho tùng hương tan trong mỡ và để nguội. Dùng minh phèn nung thành khô phèn, tán bột mịn và trộn với mỡ, dùng lên thoa lên chỗ đau nhức.
Trị các bệnh ngoài da do thấp
- Chuẩn bị: Băng phiến 2g, thạch cao nung 1000g, khô phàn và lưu huỳnh mỗi thứ 12g, thanh đại 63g.
- Thực hiện: Đem các vị tán thành bột mịn, sau đó bảo quản trong lọ sành và đậy kín. Khi dùng, lấy một ít bột thuốc trộn với dầu và thoa lên chỗ đau nhức 2 lần/ngày liên tục trong 5 - 7 ngày.
Trừ đờm và khai bế
- Chuẩn bị: Phèn chua 3 phần và uất kim 7 phần.
- Thực hiện: Đem các vị nghiền thành bột, cho nước vào thành hỗn hợp khô. Mỗi lần dùng từ 4 - 8g, ngày dùng 2 lần uống với nước sắc xương bồ hoặc nước đun sôi còn ấm. Nếu có nhiều đờm dãi, nên dùng từ 40 - 60g/ngày.
Trị táo thấp
- Chuẩn bị: Bạch phàn và tiêu thạch bằng lượng nhau.
- Thực hiện: Đem các vị tán thành bột mịn, mỗi lần dùng 4g, ngày dùng 3 lần (nên uống cùng với nước cháo).
Trị viêm gan gây vàng da cấp tính
- Chuẩn bị: Thanh đại và minh phàn bằng lượng nhau.
- Thực hiện: Đem các vị tán thành bột mịn, sau đó cho vào viên nang, dùng 2 - 4g, ngày dùng 3 lần.
Trị chứng đại tiện ra máu, nôn ra máu, băng huyết, chảy máu cam và các chứng chảy máu khác
- Chuẩn bị: Hài nhi trà và bạch phàn mỗi vị bằng lượng nhau.
- Thực hiện: Đem các vị tán thành bột mịn, mỗi lần dùng 1 - 1.5g uống với nước.
Trị khí hư bạch đới
- Chuẩn bị: Khô phàn và xà sàng tử liều lượng bằng nhau.
- Thực hiện: Đem các vị sắc và dùng nước uống.
Lưu ý: Trước khi sử dụng bất kỳ phương pháp chữa bệnh nào từ phèn chua, hãy tham khảo ý kiến của một chuyên gia về Đông y hoặc bác sĩ.
Công dụng của phèn chua theo Đông y và một số bài thuốc chữa bệnh từ phèn chua
Trên đây là những thông tin về phèn chua, cách điều chế, tính chất và cách kết hợp phèn chua để chữa bệnh. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu thêm về phèn chua và cách sử dụng nó một cách an toàn và hiệu quả trong việc chữa bệnh. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng bệnh nào, hãy tìm hiểu thêm và tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.
